Geschiedenis Rotterdam Zuid

In onderstaande kaartreeks is de ontwikkeling van Rotterdam-Zuid zien van 1850 tot 2005.

Het lijkt wel heel lang geleden, maar ooit was Rotterdam Zuid onderdeel van het polderlandschap van het Eiland van IJsselmonde met daarin tal van historische dorpskernen en weelderige buitenplaatsen. De geschiedenis van het Eiland is een aanhoudend gevecht van de mens tegen de natuurelementen. Keer op keer waren er dijkdoorbraken en werd het land opnieuw ingepolderd. In de twintigste eeuw is het de mens die het water terug laat keren in de polder: de grootschalige havenontwikkeling eist steeds grotere delen van het agrarische landschap op. Charlois is de historische kern waarnaar de wijk vernoemd is waar ons tuinpark ligt.

De rode stip in de kaart is de locatie van onze vereniging.

1850: Het polderlandschap
Van de havens en van Rotterdam-Zuid is nog lang geen sprake. Dit is het rurale landschap op de linkeroever van de Maas met de dorpskernen van Oud-Charlois, Katendrecht en Hillesluis. De plaats waar onze vereniging nu ligt is gesitueerd in de Polder van Charlois langs de Kromme Zandweg.

1915:De eerste havens op Zuid
De oude polderstructuren en de dorpen moeten wijken voor de bouw van havens. De havenbekkens, kades, industriële bebouwing en woonwijken voor havenarbeiders volgen elkaar op. De Brielselaan wordt aangelegd als waterkering. De Dordtselaan corrigeert de verbinding naar het achterland. Alleen de Wolphaertsbocht is een restant van de polderstructuur

1925: Op zoek naar een stadsconcept
De nieuwe uitbreidingsexperimenten op Zuid concentreren zich in de zone tussen de Dordtselaan en de spoorlijn naar Dordrecht. Tuindorp Vreewijk is een typisch voorbeeld van uitbreidingsplannen uit deze tijd. Het havenbekken van de Waalhaven neemt inmiddels de hele zuidelijk gelegen polder in. Ten zuiden van de Waalhaven wordt het gelijknamige vliegveld aangelgd.

1950: Fragmenten van een stadsconcept
Zuid is inmiddels een omvangrijk stadsdeel geworden. Tussen de Dordtselaan en de Waalhaven is woningbouw ontwikkeld, mede mogelijk gemaakt door een nieuwe oeververbinding: de Maastunnel. Het Uitbreidingsplan van Witteveen is tot aan de Kromme Zandweg uitgevoerd. De Dordtselaan en de Mijnsherenlaan vormen groene wiggen die tot in de stadskern doordringen. De Kromme Zandweg zal uiteindelijk de vooroorlogse stadsuitleg begrenzen.

1965: Wijkgerichte wederopbouw
Na WOII heeft Zuid een explosieve groei doorgemaakt. Het plan van Witteveen heeft plaatsgemaakt voor nieuwe ideeën van de uiteengelegde stad. De groene stadsrand uit de vooroorlogse periode heeft een centrale ligging gekregen en is omgevormd tot het Zuiderpark. Het park heeft naast openbare delen veel geprivatiseerde delen met ruimte voor actieve recreatie en volkstuinen. In deze periode is onze vereniging opgericht.

1970: Zuidplein, een centrum voor Zuid
De Ruit rond Rotterdam is gesloten en de invalswegen zijn aangelegd. Een metrolijn zorgt inmiddels voor een snelle verbinding naar het stadscentrum. Zuidplein wordt gebouwd als een gesloten winkelcentrum. In het park wordt Ahoy' gebouwd en het open lucht zwembadcomplex de Plompert. Op de kop van de Waalhaven wordt een groot bedrijventerrein aangelegd

1989: Vernieuwing, herstructurering en uitbreiding
De processen van schaalvergroting, technocratisering en het voeren van een eenzijdige stadspolitiek ontstaat protest vanuit de oude stadswijken. Het leefklimaat gaat achteruit en de woonomgeving verpaupert. Na veel discussies ontstaat het project voor de stadsvernieuwing met plannen als bouwen voor de buurt.

2005: Naar een ongedeelde stad

Met de Erasmusbrug en de Kop van Zuid is de oriëntatie van de stad op de rivier ingezet. Zuiderpark is vernieuwd en is getransformeerd in een stadspark van formaat. Onze vereniging heeft een hofje opgeofferd voor de nieuwe waterpartij. Gelukkig hebben we er veel voor terug gekregen: een wereldpark op Zuid!.